همگام با گسترش بازار کسب و کارها، مراودات تجاری بین شرکت‌ها نیز در حال توسعه است، و این توسعه یافتگی لاجرم با افزایش دعاوی تجاری همراه خواهد بود. دعاوی تجاری، از مهمترین موضوعاتی هستند که تحت قوانین حقوق تجارت و برای حل و فصل اختلافات طرفین در مراودات تجاری و بازرگانی، رسیدگی می‌شوند.
با توجه به اینکه موضوع دعاوی تجاری بسیار پیچیده و تخصصی است، و اغلب صاحبان کسب و کارها نسبت به آن آشنایی بسیار محدودی دارند، در این مطلب قصد داریم ضمن معرفی دعاوی تجاری، با هم به بررسی انواع دعاوی و تشریح مزایای حضور یک وکیل دعاوی تجاری برای حل و فصل این دست از مسائل حقوقی بپردازیم؛ پس ادامه این مطلب را از دست ندهید.
تعریف دعاوی تجاری
احکام قانون در مورد معاملات تجاری و تجار با افراد عادی متفاوت، و رسیدگی به دعاوی مربوط به این معاملات نیز در حدود قانون تجارت است، که همین موضوع سبب به وجود آمدن یک اصطلاح تخصصی تحت عنوان دعاوی تجاری شده است. دعاوی تجاری به دعاوی گفته می‌شود که به اقتضای تجارت و مراودات مالی و تعهدات کاری، بین تجار (یا شرکت‌ها) یا بین تجار و اشخاص عادی شکل می‌گیرد.
در یک قاعده عمومی، رسیدگی به این دعاوی در صلاحیت محاکم عمومی حقوقی بوده، و آیین دادرسی مدنی بر آنها حاکم است. اما در برخی موارد صلاحیت و آیین رسیدگی به این دعاوی تحت مقررات دیگری، از جمله قوانین کیفری قرار می‌گیرد.
معرفی مهمترین مصادیق دعاوی تجاری
دعاوی تجاری بر اساس موضوع دعوی، متفاوت هستند. اما در یک تقسیم بندی کلی شامل موارد ذیل می‌شوند:
1. دعاوی شرکت‌ها
دعاوی شرکت‌ها شامل دعاوی بین سهام داران، شرکا و صاحبان سرمایه، و دعاوی اشخاص ثالث اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی علیه شرکت و بالعکس است. در دسته اول موضوع دعوی اغلب مربوط به تخلف از وظایف و مسئولیت‌های قانونی یا معاملات مدیران با شرکت، انحلال و ورشکستگی شرکت، یا دعاوی ذینفعان علیه شرکت می‌شود. اما در دسته دوم، موضوعات مربوط به قراردادهای شرکت، مطالبات و تقاضای انجام تعهدات قراردادی و ناشی از روابط حقوقی شرکت با اشخاصی ثالث هستند.
2. دعاوی قراردادهای تجاری
قراردادهای تجاری که کسب و کارها یا اشخاص با هم منعقد می‌کنند، ممکن است در مراحل مختلف به یک اختلاف تجاری منتهی شود. رایج‌ترین مصادیق دعاوی قراردادهای تجاری، شامل تأخیر یا عدم انجام تعهدات طرفین، ایفای ناقص تعهدات و احراز عدم حُسن نیت یا حُسن انجام کار طرفین طبق قرارداد می‌شود.
3. دعاوی اسناد تجاری
دعاوی اسناد تجاری، مواردی از جمله دعوای مطالبه وجه چک، مطالبه وجه سفته، بطلان و بی اعتباری سند تجاری یا ادعای مفقودی سند تجاری است. در دعاوی اسناد تجاری، قوانین خاص و مواعد از اهمیت بالایی برخوردار هستند. در میان انواع دعاوی اسناد تجاری، صدور چک بلامحل یکی از رایج‌ترین دعاوی است، که هم به لحاظ حقوقی و هم به لحاظ کیفری مسئولیت دارد.
4. دعاوی برند و علائم تجاری و طرح‌های صنعتی
یکی از رایج‌ترین دعاوی مربوط به برند و علائم تجاری، دعاوی شبیه سازی برند یا علامت تجاری است. استفاده از نام تجاری یا علامت تجاری انحصاری یک شرکت، به نحوی که دیگران را گمراه کند و یا به اشتباه بیاندازد، از متداول‌ترین مصداق‌های دعاوی علائم تجاری و صنعتی است.
وکیل دعاوی تجاری کیست و چه ویژگی‌ها و وظایفی دارد؟
مسائل حقوقی شرکت‌های تجاری و بازرگانی، بسیار پیچیده‌تر و دشوارتر از سایر مسائل حقوقی است. بنابراین رسیدگی به دادخواهی امور تجاری نیز، مستلزم حضور و راهنمایی شخصی است که در زمینه حقوق تجارت، قوانین و مقررات قراردادهای تجاری و بازرگانی و اسناد تجاری متخصص، و مورد پذیرش مجامع و دادگاه‌های ویژه رسیدگی به اختلافات تجاری باشد؛ این فرد کسی نیست جز وکیل دعاوی تجاری.
وکیل دعاوی تجاری یکی از وکلای پایه یک دادگستری است، که بر مسائل حقوقی کسب و کارها و قوانین تجارت داخلی و تجارت بین الملل مسلط بوده، و در زمینه رسیدگی به دادخواهی موضوعات تجاری متخصص است. وکلای دعاوی تجاری بر قوانین و مقررات مربوط به کسب و کارهای تجاری و روش تحلیل حقوقی مسائل تجاری مسلط هستند، و به‌طور تخصصی در زمینه پرونده‌های حقوقی صاحبان کسب و کارها فعالیت می‌کنند.
1. معرفی ویژگی‌های وکیل تجاری
وکلای تجاری، همانند سایر وکلای پایه یک دادگستری در زمینه ارائه خدمات حقوقی فعالیت می‌کنند، با این تفاوت که زمینه تخصصی ارائه خدمات آنها مسائل مربوط به دادخواهی پرونده‌های تجاری است. وکلای دعاوی تجاری در مقایسه با سایر وکلا، دارای چند ویژگی خاص هستند:
- بر قوانین و مقررات تجاری و نحوه اجرای آنها در دنیای تجارت تسلط کامل دارند.
- با اهداف صاحبان کسب و کارها و برنامه‌های تجاری آنها در مسائل تجاری آشنا هستند.
- با قراردادها و قوانین عرف رویه‌های تجاری آشنا هستند.
2. معرفی وظایف و خدمات حقوقی وکلای تجاری
اکنون که با ویژگی‌های وکلای تجاری آشنا شدیم، نوبت آن رسیده که به معرفی شرح وظایف و خدماتی که به شرکت‌ها و کسب و کارها ارائه می‌کنند، بپردازیم. این وظایف و خدمات عبارتند از:
- مسائل مربوط به امور تأسیس، ثبت، جلسات مجامع عمومی، امور مالیاتی و ورشکستگی شرکت‌ها.
- مسائل مربوط به انواع قراردادهای تجاری، مالی، بانکی و ضمانت نامه‌ها.
- مسائل مربوط به حل اختلافات تجاری مانند پیگیری پرونده‌های قضایی و تدبیر درست آنها.
- مسائل مربوط به اسناد تجاری از جمله چک، ضمانت نامه‌های بانکی، ضمانت نامه‌های بیمه‌ای، و…
- مسائل مربوط به ورشکستگی، وصول مطالبات تجاری، تسویه بدهی‌ها و…
مزایای مشاوره با وکیل دعاوی تجاری در مراودات تجاری و بازرگانی
مسائل حقوقی کسب و کارهای تجاری، به‌ویژه در شرکت‌های بین المللی، به قدری پیچیده و حساس هستند که بدون حضور یک وکیل حرفه‌ای و متخصص قابل پیگیری و حل شدن نیستند، یا ممکن است به‌درستی حل نشوند. حضور یک وکیل دعاوی تجاری و مشورت گرفتن از او برای کسب و کار ما چندین مزیت به دنبال خواهد داشت، از جمله:
- ارائه مشاوره‌های تخصصی حقوقی به مدیران، مشخص کردن راهکارها و ریسک‌های حقوقی مربوط به هر تصمیم تجاری.
- بهره گیری از دانش و تخصص او در تنظیم اسناد مالی، تجاری، بانکی و حقوقی.
- پیگیری رسمی امور حقوقی و پرونده‌های دادخواهی شرکت در مراجع قضایی، بدون نیاز به حضور صاحبان یا مدیران شرکت.
- حضور در جلسات شرکت با طرف‌های تجاری برای ارزیابی حقوقی قراردادها و بررسی منافع شرکت.
بسیاری از مشکلات حقوقی کسب و کارها، بدون همراهی وکیل قابل حل نیست. بنابراین در پایان توصیه می‌کنیم اگر برای حل مسائل حقوقی تجارت خود، نیاز به مشاوره و حضور یک وکیل دعاوی تجاری دارید، حتماً در مورد تجارب و پیشینه کاری، میزان حق الوکاله‌ی دریافتی و توانایی تخصصی او در پیگیری دادخواهی تجاری شما، به‌طور دقیق تحقیق و بررسی نمایید.